Je bent zzp’er. Vrijheid. Eigen baas. Werken waar en wanneer je wilt. Maar hoe stevig is die status eigenlijk nog? De nieuwe zzp-wetgeving – het voorstel VBAR – stelt dat namelijk flink op de proef. Het is alsof de overheid de spelregels herschrijft terwijl jij midden in het veld staat.
Wat jarenlang volstond als ‘zelfstandig’ is straks niet meer vanzelfsprekend. De criteria worden strenger, de controles intensiever, en de gevolgen serieuzer. Niet om het ondernemerschap de kop in te drukken, maar wel om het onderscheid tussen schijn en werkelijkheid aan te scherpen. Tegelijkertijd roept het ook vragen op: over vertrouwen, vrijheid en hoe we werk in Nederland écht willen organiseren.
Inhoud
Ondernemerschap krijgt eindelijk gewicht
Tot voor kort draaide de beoordeling van arbeidsrelaties vooral om één ding: gezag. Wie de baas was, had de macht – en dus werd vaak aangenomen dat er sprake was van loondienst. Dat uitgangspunt stond centraal in zowel wetgeving als rechtspraak. Maar de werkelijkheid is complexer. En precies daarom probeert de overheid met het de nieuwe zzp-wetgeving VBAR een andere weg te kiezen.
VBAR is een poging van de overheid om hun visie op de arbeidsmarkt wettelijk te verankeren. Daarbij sluiten ze aan op ontwikkelingen in de rechtspraak, zoals de uitspraak in de Uber-zaak waarin werd geoordeeld dat chauffeurs feitelijk in loondienst werkten. Het is dus niet alleen beleid, maar ook een reactie op het feit dat rechters keer op keer aangeven dat het huidige onderscheid tussen werknemer en ondernemer tekortschiet. De overheid wil met dit wetsvoorstel laten zien dat ze deze signalen serieus neemt en inzet op meer duidelijkheid en handhaafbaarheid. Maar of dat in de praktijk ook zo uitpakt, is nog maar de vraag.
De gedachtegang is helder: wie echt ondernemer is, moet dat ook juridisch als zodanig erkend krijgen. Tegelijk wil men schijnzelfstandigheid tegengaan. Want te veel mensen werken volgens de overheid met een ‘zzp’-titel terwijl ze feitelijk gewoon werknemer zijn – maar dan zonder pensioen, ziektekostenvergoeding of ontslagbescherming.
Drie bouwstenen, geen checklist
Volgens het voorstel zijn er nu drie gelijkwaardige pijlers in de zzp-wetgeving die samen de aard van de werkrelatie bepalen:
- Aansturing – hoeveel invloed heeft de opdrachtgever op wat en hoe je werkt?
- Zelfstandigheid – neem je beslissingen over uitvoering en organisatie zelf?
- Ondernemerschap – laat je gedrag zien dat hoort bij een ondernemer?
Let op: het is geen optelsom. Je hoeft niet op alle drie ‘hoog’ te scoren. Het gaat om de balans, de context, het geheel. Dat maakt de beoordeling subjectiever, maar ook realistischer. Want niet iedere zelfstandige is een copy-paste ondernemer. En niet iedere opdrachtgever is automatisch werkgever. Deze wetgeving probeert die nuance terug te brengen.
Lage tarieven? Grote kans op controle
Een scherpe verandering zit in het rechtsvermoeden van werknemerschap. Werk je voor een laag tarief? Dan mag je uitgaan van een dienstverband, tenzij het tegendeel bewezen wordt. De bewijslast ligt dus bij de opdrachtgever. Dat zet de verhoudingen op scherp. Want ineens is goedkoop niet alleen aantrekkelijk, maar ook riskant. Zeker voor bedrijven die graag flexibel willen blijven zonder aan vaste lasten vast te zitten.
De papieren werkelijkheid telt niet meer
De Belastingdienst laat het niet bij woorden. Sinds 2025 wordt er weer gehandhaafd met de ouderwetse zzp-wetgeving. Dat betekent: inspecties, correcties, en boetes bij schijnzelfstandigheid. En nee, een perfect opgestelde overeenkomst beschermt je niet als de uitvoering iets anders laat zien. De praktijk weegt zwaarder dan het papier. Als een zzp’er elke dag op kantoor werkt, in een team zit en opdrachten opvolgt alsof hij in loondienst is, dan wórdt hij ook zo beoordeeld.
Daarmee is het risico definitief verschoven van de zzp’er naar de opdrachtgever. Die moet aantonen dat de relatie klopt. En dat vraagt om meer dan een standaardcontract uit een online template.
Wat kun je doen – en laten
Of je nu zzp’er bent of opdrachtgever, het is tijd om te herijken:
- Herzie je samenwerking: Kijk kritisch naar hoe jullie in de praktijk samenwerken. Niet wat er op papier staat, maar hoe het dagelijks gaat. Voldoe je aan de zzp-wetgeving?
- Maak het aantoonbaar: Documenteer afspraken, werkmethodes en rollen. Bewijs dat er sprake is van zelfstandigheid en ondernemerschap.
- Durf te differentiëren: Niet elke klus past bij een zzp-constructie. Soms is een tijdelijk dienstverband gewoon eerlijker – én veiliger.
- Pas je tarief aan: Werk je als zzp’er ver onder marktprijs? Dan vergroot je de kans dat je wordt gezien als werknemer. Een hoger tarief is niet alleen beter voor je portemonnee, maar ook voor je juridische positie.
Wat wij dagelijks zien bij CijferAdvies
In gesprekken met onze klanten merken we hoe groot de verwarring is. Veel zzp’ers zijn ondernemer geworden uit passie, maar worstelen met hun positie. Ze hebben soms maar één opdrachtgever, weinig onderhandeling en geen enkele invloed op het werkproces. Dat voelt niet zelfstandig – en dat is het juridisch ook vaak niet.
Tegelijk zien we opdrachtgevers die te lang blijven hangen in de ‘we lossen het wel met een contractje op’-mentaliteit. Die tijd is voorbij. Ondernemen vraagt om regie, ook op arbeidsrelaties. Als administratie- en advieskantoor helpen wij om die regie te pakken. Niet om regels te omzeilen, maar om ze goed toe te passen.
Dat begint bij inzicht in hoe de samenwerking écht werkt. Wat zijn de afspraken? Wat is de rolverdeling? Is er ruimte voor eigen initiatief, of werkt de zzp’er gewoon volgens instructie? Wie het scherp heeft, voorkomt onaangename verrassingen.
Zelfstandig, maar niet alleen
Jarenlang was het grijze gebied rondom zelfstandig werk en de zzp-wetgeving een soort gedoogzone. Flexibiliteit werd geprezen, maar tegelijkertijd ontstond er een situatie waarin sommige zelfstandigen amper van werknemers te onderscheiden waren – zonder dat ze aanspraak konden maken op bescherming of voorzieningen. De overheid probeert daar nu een einde aan te maken met strengere regelgeving. Dat is begrijpelijk: structurele schijnzelfstandigheid is oneerlijk en schadelijk. Maar de manier waarop het nu wordt aangepakt, roept vragen op.
Bij CijferAdvies kijken we met een bredere blik. Wij zien liever een model waarin álle werkenden, ongeacht hun contractvorm, bijdragen aan een collectief systeem – voor arbeidsongeschiktheid, pensioen en scholing. Ondernemerschap en solidariteit hoeven elkaar niet uit te sluiten. Je kunt prima zelfstandig zijn én verantwoordelijkheid nemen voor het grotere geheel.
Daarom vinden we dat de discussie niet alleen moet gaan over wie ‘wel of niet een echte zzp’er’ is. De kernvraag is: hoe organiseren we arbeid in een samenleving waar werkvormen door elkaar lopen en steeds minder in hokjes passen? De huidige wetgeving probeert orde te scheppen, maar voelt nog te veel als een poging om een oud systeem te redden met nieuwe regels. Wat ons betreft mag het fundamenteler.
Een zelfstandig ondernemer is niet per definitie een risico of een probleem. Integendeel. Het zijn vaak de mensen die innovatie brengen, gaten vullen in markten en diensten leveren waar vaste krachten niet beschikbaar zijn. Geef ze dus ruimte, maar ook kaders die passen bij deze tijd. En vooral: bouw een systeem waar iedereen iets aan heeft – niet alleen de fiscus, maar ook de mensen die het werk doen.
Nu is het aan jou
Dit is het moment om het goed te regelen. Doe dat met kennis, met lef en met hulp als dat nodig is. Want wie grip heeft op de arbeidsrelatie, houdt ruimte voor groei. En uiteindelijk is dat waar het om draait: bouwen aan een gezonde, duurzame samenwerking. Daar profiteren alle partijen van – ook de fiscus.
En laten we dit ook zeggen: wij geloven in ondernemers. In hun lef, hun vindingrijkheid, hun vermogen om kansen te zien waar anderen obstakels zien. Zzp’ers zijn niet de achterdeur van de arbeidsmarkt, maar het voorportaal van vernieuwing. Ze zijn vaak de eersten die nieuwe vormen van werk verkennen, risico’s nemen waar anderen terugdeinzen en oplossingen brengen voor complexe vraagstukken.
Bij CijferAdvies werken we als ondernemers mét ondernemers. We herkennen de drive, de twijfel, het vallen en weer opstaan. En precies daarom zijn we kritisch, betrokken én vooruitstrevend. Want goed ondernemerschap verdient ruimte, vertrouwen en stevig advies.
Zit jij goed? Plan een kwartier met ons. Geen verkooppraatje, maar een eerlijk gesprek over waar je staat en waar je naartoe wilt. Wij denken graag met je mee. Want bij cijfers hoort advies. Altijd.