tweede kamer Archives

Zzp-organisaties: Kamerbrief leidt tot onduidelijkheid

Reactie van Netwerk Zelfstandig Ondernemers op nieuwe kabinetsplannen zzp-beleid.

‘De kamerbrief van het Kabinet over werken als en mét zelfstandigen kan voor onrust onder veel zelfstandigen gaan zorgen door allerlei onzekerheid die nu wordt gecreëerd. Pogingen tot handhaving en beter toezicht zijn eerder vastgelopen in het regelgevingsmoeras en als we niet opletten dreigt dat opnieuw te gebeuren.’ Dat zegt het Netwerk Zelfstandig Ondernemers van VZN, PZO en VNONCW en MKB-Nederland in een eerste reactie op de vrijdag verschenen brief.

Positief is volgens het netwerk Zelfstandig Ondernemers dat de brief voor het eerst ook uitgebreid stilstaat bij het maatschappelijk belang van het zelfstandig ondernemerschap voor ons land. Ook gaat de minister de komende periode nader onderzoeken hoe zelfstandigen een nog duidelijker stem en rol kunnen krijgen in het maatschappelijk overleg. ‘Dit juichen wij van harte toe en hieraan heeft het te lang ontbroken in het debat’, aldus Cristel van de Ven, voorzitter van VZN en van het Netwerk Zelfstandig Ondernemers.

Scheer niet iedereen over één kam

Tegelijk zijn de zelfstandig ondernemers op een aantal punten kritisch op de plannen. Veel maatregelen in de brief richten zich namelijk op alle zelfstandig ondernemers, waarvan de overgrote meerderheid geen schijnzelfstandige is. ‘Een gelijk speelveld bereik je niet door alle zelfstandigen op kosten te jagen en opdrachtgevers hierin niet te betrekken. Zo wordt de groei van het aantal zelfstandigen in sectoren als de zorg en kinderopvang vooral veroorzaakt door het gebrek aan ervaren autonomie, iets wat je oplost met goed werkgeverschap en niet zozeer met overheidswetgeving en zzp-ontmoedingsbeleid’, aldus Van de Ven.

Vaag begrip inbedding

Positief is dat de Belastingdienst verder vaker en meer gaat handhaven of sprake is van schijnzelfstandigheid. Om op 1 januari 2025 echter het handhavingsmoratorium te kunnen opheffen, zullen de criteria waarop de Belastingdienst kan handhaven veel duidelijker moeten zijn. Bijvoorbeeld een nieuwe vaag begrip rondom ‘inbedding’ toevoegen aan het Burgerlijk Wetboek gaat daarbij volgens de organisaties niet helpen. ‘Wij voorzien door de onduidelijkheid in de tussentijd wederom een grote onrust in de markt, net als bij de invoering van de Wet DBA in 2016’, aldus Van de Ven. ‘Elke zelfstandige die bijvoorbeeld een jaarklus komt doen, ingebed in de arbeidsorganisatie om die klus goed te kunnen doen, kan straks niet meer ondernemen als we niet opletten.’

Veel maatregelen waren al bekend

Veel maatregelen in de brief om te komen tot een gelijker speelveld tussen werkenden en zelfstandig ondernemers waren al bekend, zoals de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek en de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen (AOV ZZP). De zelfstandig ondernemers vragen zich f waar de aandacht is gebleven voor fiscale instrumenten om zelfstandig ondernemers te ondersteunen om te investeren in de toekomst.

Bron: Zipconomy

Duidelijkere regels over beoordeling arbeidsrelaties

Als het aan het kabinet ligt komen er duidelijke regels over de beoordeling van arbeidsrelaties. Deze regels moeten ertoe leiden dat het grijze gebied tussen werknemers en zelfstandigen wordt verkleind. Verder wil het kabinet het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 volledig opheffen.

Om de balans te herstellen op het gebied van werken met zzp’ers en als zelfstandige, heeft het kabinet een aantal maatregelen aangekondigd die zijn opgenomen in de Voortgangsbrief over Werken met en als zelfstandige(n). Het kabinet kiest er voor om langs drie lijnen maatregelen te nemen:

Gelijker speelveld: het creëren van een gelijker speelveld voor contractvormen van werknemers en zelfstandigen.
Verduidelijking regels beoordeling arbeidsrelatie en rechtsvermoeden: wanneer wordt als werknemer gewerkt en wanneer als zelfstandige?
Verbetering van handhaving op schijnzelfstandigheid: het versterken en verbeteren van de handhaving en afschaffen van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025.

Voor de eerste lijn is in het Belastingplan voor 2023 al de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek en het stoppen van de opbouw van de fiscale oudedagsreserve per 2023 opgenomen. Verder zit er ook al schot in het plan ten aanzien van de invoering van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers.

Wanneer werkend als zelfstandige of als werknemer?

Met de tweede lijn wil het kabinet de regelgeving verduidelijken. Ze wil de regels die zijn ontstaan vanuit de jurisprudentie structureren door de drie hoofdelementen (materieel gezag, inbedding werk, zelfstandig ondernemerschap) uit de jurisprudentie in regelgeving vast te leggen:

Worden er instructies gegeven en wordt er toezicht gehouden op het werk?
Is het werk organisatorisch in te passen in de organisatie van de werkgevende?
Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen een arbeidsrelatie? Dit is dan een duidelijk signaal dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.

De drie hoofdelementen worden de komende tijd nog verder ingevuld en uitgewerkt. Het is de bedoeling dat voor de zomer het conceptwetsvoorstel ter internetconsultatie wordt aangeboden. Begin 2024 zal dan een wetsvoorstel volgen.

Versterken en verbeteren handhaving

Het kabinet wil het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 volledig opheffen. Hiertoe gaat de Belastingdienst actief samenwerken en hulp bieden aan partijen die willen en kunnen voldoen aan de fiscale en sociale verplichtingen. Ook gaat de fiscus meer aandacht besteden aan dossiers waar onzekerheid bestaat over de juiste typering van de arbeidsrelatie.

Bron: BV Rendement